Giao Dịch Liên Kết Và Chuyển Giá: Nguyên Tắc Cần Biết

in Tin Tức

Reading Time: 13 mins read

Nội Dung Bài Viết

Giao dịch liên kết và chuyển giá là hai khái niệm quan trọng không chỉ trong lĩnh vực kế toán và tài chính mà còn trong hoạt động kinh doanh của mọi tập đoàn đa quốc gia. Trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, việc hiểu rõ nguyên tắc và quy định liên quan đến chúng không chỉ giúp tối ưu hóa lợi nhuận mà còn đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý. Ở bài viết này, Vina Accounting sẽ đưa ra cái nhìn tổng quan về giao dịch liên kết và chuyển giá, điểm qua những nguyên tắc cơ bản cần biết để quản lý chúng một cách hiệu quả.

Giao Dịch Liên Kết Và Chuyển Giá Nguyên Tắc Cần Biết

Giao dịch liên kết và chuyển giá là gì?

Giao dịch liên kết và chuyển giá là những khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh. Giao dịch liên kết đề cập đến các giao dịch xảy ra giữa các bên có mối quan hệ chặt chẽ trong quá trình sản xuất hoặc kinh doanh, bao gồm mua bán, trao đổi, thuê, cho thuê, cho vay, chuyển giao tài sản, cung ứng dịch vụ lao động, dịch vụ tài chính và nhiều hoạt động khác. Nó liên quan đến việc giao dịch máy móc, thiết bị, hàng hóa, tài sản cố định và cả nguồn nhân lực chung. Mục đích của giao dịch liên kết thường là hợp tác trong kinh doanh và chia sẻ chi phí hoặc tài sản.

Giao dịch liên kết và chuyển giá là gì

Theo Thông tư 66/2010/TT-BTC, giao dịch liên kết có thể hiểu đơn giản là các giao dịch kinh doanh giữa các bên có mối quan hệ liên quan.

>> Tư vấn: Thành lập công ty đầu tư tài chính cần lưu ý gì

Những cách thức chuyển giá phổ biến

Hiện nay có các phương thức thực hiện chuyển giá thường gặp sau đây mà bạn có thể tham khảo:

Nâng giá tài sản cố định trong đầu tư

Trong trường hợp này, doanh nghiệp FDI tăng giá trị của máy móc, thiết bị, hoặc tài sản cố định đã khấu hao khi góp vốn vào doanh nghiệp trong nước. Điều này dẫn đến việc tăng số vốn góp giả mạo và gây thất thu cho ngân sách.

Nâng giá tài sản cố định khi đầu tư vốn

Đồng thời, việc tăng khấu hao tài sản cố định làm tăng giá thành sản phẩm, có thể dẫn đến giảm lãi hoặc thậm chí thua lỗ, từ đó doanh nghiệp có thể tránh hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) tại Việt Nam.

Nâng giá của nguyên vật liệu nhập khẩu

Doanh nghiệp FDI thường mua nguyên vật liệu từ các đối tác liên quan với giá cao hơn so với thị trường chung. Điều này làm tăng chi phí đầu vào sản xuất và có thể gây giảm lãi hoặc thua lỗ.

Chuyển giao dịch vụ/tài sản vô hình

Chuyển giao dịch vụ tài sản vô hình

Khi doanh nghiệp FDI đầu tư vào các công ty con, họ thường chuyển giao tài sản vô hình hoặc cung cấp dịch vụ như công nghệ, bí quyết kỹ thuật, bản quyền, dịch vụ quản lý chung, hỗ trợ mua sắm, kiểm định chất lượng và hỗ trợ công nghệ thông tin. Doanh nghiệp FDI có thể thực hiện chuyển giá bằng cách định giá cao cho các tài sản vô hình này hoặc các dịch vụ được cung cấp.

Nhận vay với lãi suất cao

Một hình thức phổ biến khác là doanh nghiệp FDI nhận khoản vay từ các đối tác liên quan với lãi suất cao hơn so với mức thông thường.

Giảm giá bán hàng hóa

Doanh nghiệp FDI có thể chuyển giá bằng cách áp dụng giá bán sản phẩm cho các đối tác liên quan thấp hơn so với giá bán cho các đối tác không liên quan, điều này có thể dẫn đến giảm lợi nhuận và thuế tương ứng.

Chuyển lợi nhuận vào Việt Nam

Một phần của lợi nhuận từ hoạt động nước ngoài của doanh nghiệp FDI có thể được chuyển về Việt Nam để tận hưởng ưu đãi thuế suất TNDN thấp và thời gian miễn, giảm thuế TNDN.

Chuyển giá giữa các doanh nghiệp trong nước có quan hệ liên quan và tận dụng các ưu đãi thuế TNDN khác nhau.

Nguyên tắc áp dụng giao dịch liên kết

Để có thể làm báo cáo giao dịch liên kết và chuyển giá đúng chuẩn và hiệu quả thì cần hiểu rõ những nguyên tắc cơ bản khi thực hiện.

Nguyên tắc áp dụng giao dịch liên kết

Đối với người nộp thuế

Những người nộp thuế thực hiện giao dịch liên kết và chuyển giá cần phải thực hiện việc kê khai tất cả các giao dịch liên quan. Họ cũng cần loại trừ những yếu tố có thể làm giảm nghĩa vụ thuế. Đặc biệt là những yếu tố liên quan đến quan hệ liên kết để đảm bảo xác định nghĩa vụ thuế cho các giao dịch liên quan tương tự như là các giao dịch độc lập với cùng các điều kiện.

Đối với cơ quan thuế

Đối với cơ quan thuế, nhiệm vụ của họ là quản lý, kiểm tra và thanh tra các giao dịch liên kết và chuyển giá của người nộp thuế dựa trên nguyên tắc xem xét chúng như các giao dịch độc lập. Cơ quan thuế cũng chịu trách nhiệm đưa ra quyết định về việc không công nhận các giao dịch liên kết nếu chúng làm giảm nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp đối với ngân sách nhà nước.

Cơ quan thuế cũng thực hiện điều chỉnh giá giao dịch liên kết để đảm bảo tính chính xác của nghĩa vụ thuế và nguyên tắc giao dịch độc lập được áp dụng dựa trên nguyên tắc giao dịch giữa các bên độc lập, không có quan hệ liên kết, theo các hiệp định thuế có hiệu lực tại Việt Nam.

Đối với cơ quan doanh nghiệp được miễn kê khai GDLK ( Theo điều 11)

Đối với các doanh nghiệp được miễn kê khai giao dịch liên kết (theo điều 11 của nghị định 132/2020/NĐ-CP), có một số quy định cụ thể:

Đối với cơ quan doanh nghiệp được miễn kê khai GDLK ( Theo điều 11)

Miễn kê khai việc xác định giá giao dịch liên kết trong trường hợp chỉ thực hiện giao dịch với các đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp tại Việt Nam, với điều kiện cả hai bên đều áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp giống nhau và không có bất kỳ ưu đãi thuế nào trong kỳ tính thuế.

Các trường hợp được miễn lập hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết và chuyển giá:

a. Khi tổng doanh thu phát sinh trong kỳ tính thuế không vượt quá 50 tỷ đồng và tổng giá trị của tất cả các giao dịch liên kết phát sinh trong kỳ tính thuế dưới 30 tỷ đồng.

b. Khi doanh nghiệp đã ký kết thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá giao dịch liên kết và thực hiện nộp báo cáo thường niên theo quy định của pháp luật về thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá.

c. Khi doanh nghiệp thực hiện kinh doanh đơn giản, không có doanh thu và chi phí từ hoạt động khai thác tài sản vô hình, và doanh thu của họ dưới 200 tỷ đồng. Trường hợp này, áp dụng tỷ suất lợi nhuận thuần trước lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp trên doanh thu, với các mức tỷ suất cụ thể như sau:

Lĩnh vực phân phối: Tỷ suất lợi nhuận từ 5% trở lên.
Lĩnh vực phân phối: Tỷ suất lợi nhuận từ 10% trở lên.
Lĩnh vực phân phối: Tỷ suất lợi nhuận từ 15% trở lên.

Cách lập báo cáo giao dịch liên kết và chuyển giá

Việc lập báo cáo giao dịch liên kết và chuyển giá có thể trở nên đơn giản, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, chi phí cho việc chuẩn bị một báo cáo giao dịch liên kết và chuyển giá thường khá cao. Các bước thực hiện:

Cách lập báo cáo giao dịch liên kết và chuyển giá

Lựa chọn 5 doanh nghiệp có sản phẩm tương tự hoặc cùng phân khúc thị trường để tạo báo cáo liên kết. Tiến hành khảo sát giá bán sản phẩm của 5 doanh nghiệp này trong vòng 12 tháng để thu thập dữ liệu về giá trung bình của sản phẩm mỗi doanh nghiệp.
Sử dụng các công cụ tính toán tự động để xác định khoảng tứ phân vị (quartiles) của dãy giá trung bình thu thập được. Sau đó, so sánh giá sản phẩm của doanh nghiệp của bạn với các giá trung bình này.
Nếu giá sản phẩm của doanh nghiệp của bạn nằm trong khoảng tứ phân vị, điều này cho thấy doanh nghiệp tuân thủ nguyên tắc giá thị trường.
Ngoài việc xác định tuân thủ, báo cáo cũng cần đưa ra phân tích về ngành công nghiệp, giới thiệu về doanh nghiệp, và các chi tiết khác. Lưu ý rằng việc lập báo cáo chuyển giá có thể tốn nhiều thời gian nếu bạn không có kinh nghiệm, và việc cung cấp bằng chứng là điều quan trọng để đảm bảo tính chính xác của báo cáo.

Trên đây là những thông tin quan trọng về giao dịch liên kết và chuyển giá mà Vina Accounting muốn chia sẻ đến bạn đọc. Chúng tôi mong rằng những kiến thức trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này và có thể áp dụng chúng trong quá trình học tập và làm việc.

THÔNG TIN LIÊN HỆ